Vojvođanski klub se zvanično uključio u javnu raspravu o promeni Ustava Republike Srbije. Akcionoj grupi za reformu političkog sistema je poslat Predlog promene Ustava i reforme političkog sistema Republike Srbije zajedno sa pratećim prilogom o ekonomskim pokazateljima. I sam dokument i prilog ovde možete preuzeti u .pdf formatu:
[nr]
Izvodi iz Predloga za promenu Ustava i reformu političkog sistema Srbije:
[nr]
U svojim zahtevima polazimo od nekoliko osnovnih, za ovo pitanje relevantnih, činjenica:
1. Vojvodina je specifična višenacionalna, višekonfesionalna, politička, ekonomska i socio – kulturna celina, nastala na temelju sopstvenog istorijskog razvoja, te procesa integracija i međuuticaja koji su se odvijali u uslovima koji su vekovima bili suštinski drugači ji od uslova u ostalim delovima zemlje.
[nr]
2. Vojvodina nije nastala na teritoriji Republike Srbije, niti je proizvod decentralizacije Republike Srbije. Vojvodina je ušla u sastav države Srbije na osnovu odluke svojih građana.
[nr]
3. Vojvodina nije ušla u sastav Srbije kao samostalne države, već u sastav Srbije kao dela složene države u momentu njenog konstituisanja – Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca (potonje Kraljevine Jogoslavije) 1918. godine, odnosno Federativne narodne Republike Jugoslavije (potonje SFRJ, SRJ i Republike Srbije i Crne Gore) 1945. godine.
[nr]
4. Poslednjim Ustavom SFRJ, Ustavom iz 1974. godine (preciznije, Ustavnom amandmanima koje jeUstav izričito potvrdio), Vojvodina je bila definisana kao jedna od 8 konstituenata federacije, što implicira da je danas, 22 godine nakon raspada SFRJ, Vojvodina jedini entitet SFRJ, čiji ustavno -pravni položaj nikada nije formalno rešen.
[nr]
5. Vojvođanski klub želi da se pitanje Ustavnog položaja Vojvodine u Republici Srbij i reši kroz donošenje novog Ustava. Istovremeno, svesni smo da, ukoliko do toga ne dođe, Vojvođanskom klubu, kao i drugim nevladinim organizacijama i političkim strankama koje se zalažu za iste i/ili slične ciljeve, preostaje samo internacionalizacija vojvođanskog pitanja.
6. Od vremena takozvane “jogurt revolucije” 1988. godine, kada je vlast u AP Vojvodini nasilno srušena, te potom AP Vojvodina nelegalno lišena ustavnih prava po tada važećem Ustavu iz 1974. godine, Vojvodina se nalazi pod direkton i isključivom političkom i ekonomskom vlašću Republike Srbije. Srbija je tu dominaciju zloupotrebila, te Vojvodina ubrzano ekonomski propada.
[nr]
7. Većina građana Vojvodine nije prihvatila Ustav iz 2006. godine, što se mora shvatiti kao značajan signal nezadovoljstva rešenjima koje taj Ustav nudi, posebno u pogledu položaja Vojvodine u Srbiji. Uprkos činjenici da takvo raspoloženje građana Vojvodine nema formalno – pravni značaj, on predstavlja jasnu političku poruku, koju nije dobro ignorisati. Smatramo da novim Ustavom te greške treba ispraviti i omogućiti ravnopravnu poziciju Vojvodine u Srbiji, te vraćanje njenih nelegalno oduzetih Ustavnih prava.
[nr]
1. Srbija novim Ustavom treba da bude definisana kao federacija. Vojvodina treba da bude definisana kao jedna federalna jedinica, ravnopravna sa Srbijom.
[nr]
2. Kao federalna jedinica u složenoj Republici Srbiji, Vojvodina bi, između ostalog, trebalo da ima:
[nr]
• pravo na donošenje sopstvenog Ustava, usklađenog sa UstavomRepublike Srbije kao federacije;
[nr]
• autonomnu zakonodavnu, izvršnu i sudsku vlast, u okvirima Ustavom definisanog pravnog sistema Republike Srbije kao federacije;
[nr]
• pravo da kroz zakone federalne jedinice, Vojvodina na samosvojan način uredi oblasti obrazovanja, informisanja, kulture, zdravstva, socijalne zaštite, ekonomskog razvoja, a posebno: poljoprivrede, energetike, vodne privrede, šumarstva i turizma, uz poštovanja zakonskog minimuma iz rešenja na nivou Republike Srbije kao federacije;
[nr]
• pravo na autonomno definisanje vojvođanskih simbola, uključujući i svečanu pesmu Vojvodine, te pravo autonomnih jedinica na teritoriji Vojvodine na sopstvene simbole;
[nr]
• pravo na definisanje i zaštitu svog vlasništva, uključujući i pravo na reviziju nelegalno oduzetog vlasništva Vojvodine;
[nr]
• pravo definisanja sopstvenih prioritetnih ciljeva i njihovog ugrađivanja u strategiju razvoja Vojvodine, uz uvažavanje opšte strategije razvoja Republike Srbije kao složene države;
[nr]
• sopstvenu poresku upravu za Vojvodinu i pravo Vojvodine da samostalno ubira poreze na svojoj teritoriji i prosleđuje dogovoreni procenat federalnom budžetu;
[nr]
• sopstvene službe za prikupljanje i obradu statističkih podataka u svim oblastima bitnim za planiranje razvoja Vojvodine;
[nr]
• razvojnu banku Vojvodine;
[nr]
• geodetski zavod i katastar nepokretnosti Vojvodine;
[nr]
• pravo na organizovanje policijskih i drugih službi (protivgradne, zaštite od elementarnih nepogoda, prevencija rizika i slično), neophodnih za bezbedno funkcionisanje Vojvodine kao uređenog sistema;
[nr]
• pravo na aktivno učešće u kreiranju i sprovođenju spoljne politike zemlje, pravo na s v o j a predstavništva u zemljama i udruženjima zemalja sa kojima ima interes da sarađuje;
[nr]
• pravo na model decentralizacije i decentralizovanog upravljanja koji je u skladu sa ekonomskim, kulturno – istorijskim i drugim karakteristikama Vojvodine;
[nr]
• pravo na organizovanje svojih autonomija u skladu sa istorijskim, ekonomskim, kulturno – jezičkim i drugim karakteristikama;
[nr]
• Vojvođansku akademiju nauka i umetnosti, te druge naučne, kulturne i slične institucije koje omogućavaju optimalno objedinjavanje, razvoj i upotrebu znanja, umetnosti i veština u višenacionalnoj Vojvodini;
[nr]
• pravo na ravnopravno korišćenje latiničnog i ćiriličnog pisma u javnoj komunikaciji, uključujući i komunikaciju sa javnim službama, u medijima, obrazovanju, kulturi i poslovnim komunikacijama;
[nr]
3. Građanke i građani Vojvodine bi morali da imaju Ustavom definisano pravo da se o statusu Vojvodine unutar Republike Srbije izjasne na referendumu, kao i u slučajevima promene njenih granica i drugim pitanjima od značaja za Vojvodinu.